Ναταλία Κοντώση
Μπορεί η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία μετά από πολλές δεκαετίες να μην έχει άμεσο αντίκτυπο στην διεθνή αγορά πετρελαίου, αλλά μπορεί να πυροδοτήσει ανοδικές τάσεις βραχυπρόθεσμα και πτωτικές μακροπρόθεσμα, ανάλογα με το πώς θα διαμορφωθεί η νέα πολιτική δομή στη Μέση Ανατολή.
Πριν από την πτώση του καθεστώτος σύμφωνα με το Forbes υπήρχε αβεβαιότητα σχετικά με το ενδεχόμενο επιδείνωσης της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ, Χαμάς, Χεζμπολάχ και Ιράν.
Παρόλο που υπήρχαν ενδείξεις ότι το Ιράν προσπαθούσε να αποφύγει την κλιμάκωση, ήταν έντονες οι ανησυχίες ότι χωρίς μια μόνιμη κατάπαυση πυρός, η βία θα μπορούσε να αυξηθεί είτε σκόπιμα είτε κατά λάθος. Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι δεν θα επιτεθεί σε ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, αλλά η «ομίχλη του πολέμου» συχνά κρύβει αλλαγές.
Οι πρώτες επιπτώσεις
Οι πρώτες παρενέργειες έχουν πάντως αρχίσει να είναι εμφανείς στη χώρα: για παράδειγμα ένα τάνκερ που μετέφερε ιρανικό πετρέλαιο στη Συρία γύρισε στην Ερυθρά Θάλασσα για να απομακρυνθεί από τον αρχικό του προορισμό μετά την πτώση του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο 13χρονος εμφύλιος πόλεμος της Συρίας ακρωτηρίασε τον ενεργειακό τομέα της χώρας, καθιστώντας τον να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές από το Ιράν.
Ειδικότερα: -Η Συρία δεν έχει εξάγει πετρέλαιο από τα τέλη του 2011, όταν τέθηκαν σε ισχύ οι διεθνείς κυρώσεις, και έχει γίνει εξαρτημένη από τις εισαγωγές καυσίμων από το Ιράν για να διατηρήσει την παροχή ρεύματος σε λειτουργία.-Πριν από τις κυρώσεις, η Συρία παρήγαγε περίπου 383.000 βαρέλια ημερησίως (bpd) πετρελαίου, σύμφωνα με προηγούμενη ανάλυση της Υπηρεσίας Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ (EIA).-Η παραγωγή πετρελαίου μειώθηκε στα 40.000 bpd το 2023, σύμφωνα με ξεχωριστές εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Ενέργειας.-Η παραγωγή φυσικού αερίου μειώθηκε από 8,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) το 2011 σε 3 bcm το 2023, σύμφωνα με εκτιμήσεις της BP και του Energy Institute.-Η Shell και η TotalEnergies ήταν οι βασικές διεθνείς εταιρείες ενέργειας που δραστηριοποιούνταν στη χώρα.
Ποιος ελέγχει τα πεδία πετρελαίου και φυσικού αερίου-Η συμμαχία των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) των Κούρδων και Αράβων πολιτοφυλακών, με την υποστήριξη των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της Συρίας που βρίσκεται ανατολικά του Ευφράτη, συμπεριλαμβανομένης της πρώην πρωτεύουσας του Ισλαμικού Κράτους της Ράκα και ορισμένων τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου της χώρας, καθώς και κάποια περιοχή στα δυτικά του ποταμού.-Το block 26, το οποίο λειτουργεί από τον ενεργειακό όμιλο GulfSands Petroleum με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, στη βορειοανατολική Συρία βρίσκεται επί του παρόντος σε κατάσταση ανωτέρας βίας λόγω των βρετανικών κυρώσεων. Η GulfSands είπε ότι τα περιουσιακά στοιχεία παραμένουν σε «καλή κατάσταση και λειτουργικά κατάλληλα», προσθέτοντας ότι «οι προετοιμασίες επανεισόδου έχουν προχωρήσει όταν οι κυρώσεις θα επιτρέψουν την επανέναρξη των εργασιών».-Η καναδική Suncor Energy Inc ανέστειλε τις δραστηριότητές της στη Συρία το 2011. Το κύριο πλεονέκτημά της είναι η ανάπτυξη της Έμπλα που βρίσκεται στη λεκάνη αερίου της Κεντρικής Συρίας και καλύπτει περισσότερα από 300.000 στρέμματα (περίπου 1.251 τετραγωνικά χιλιόμετρα). Το κοίτασμα φυσικού αερίου παρήγαγε 80 εκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου την ημέρα. Λειτουργούσε επίσης το έργο του πετρελαίου της Έμπλα, το οποίο άρχισε να παράγει περίπου 1.000 bpd πετρελαίου τον Δεκέμβριο του 2010.-Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις το 2018 στη ρωσική εταιρεία Evro Polis Ltd, η οποία είπε ότι είχε συμβόλαιο με την κυβέρνηση της Συρίας για την προστασία των συριακών κοιτασμάτων πετρελαίου με αντάλλαγμα μερίδιο 25% στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα. Πηγή από τη Μέση Ανατολή που γνωρίζει το θέμα είπε στο Reuters τη Δευτέρα ότι τα κοιτάσματα Έμπλα εξακολουθούν να βρίσκονται υπό ρωσικό στρατιωτικό έλεγχο.-Η εταιρεία Evro Polis που ελεγχόταν από τον Γεβγκένι Πρισκόζιν, τον εκλιπόντα επικεφαλής της ρωσικής μισθοφορικής ομάδας Wagner που δραστηριοποιούνταν στη Συρία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η ίδια πηγή είπε στο Reutersm ότι ο ρωσικός στρατός ανέλαβε τον έλεγχο των πεδίων μετά την εξάλειψη της Βάγκνερ από τη Συρία.
Η παγκόσμια αγορά και οι τιμές
Θεωρητικά η αγορά, έχει ενσωματώσει στην τιμή την πιθανότητα απώλειας 1 εκατομμυρίου βαρελιών την ημέρα (mb/d) ή και περισσότερων από το Ιράν, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ αυστηροποιήσει τις κυρώσεις κατά της χώρας μετά την ανάληψη της προεδρίας. Παρόλα αυτά, τα ασθενή θεμελιώδη στοιχεία φαίνεται να αντισταθμίζουν αυτή την τάση.
Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ πιθανότατα θα αποδυναμώσει τον αποκαλούμενο «σιιτικό άξονα» του Ιράν, των ιρακινών πολιτοφυλακών, της Συρίας και της Χεζμπολάχ. Αυτό ενδέχεται να ενθαρρύνει την κυβέρνηση Τραμπ να υιοθετήσει σκληρή στάση κατά του Ιράν, ιδίως περιορίζοντας τις εξαγωγές πετρελαίου του.
Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιο βαθμό οι ιρανικές εξαγωγές αυξήθηκαν λόγω αδράνειας της κυβέρνησης Μπάιντεν ή καλύτερων τακτικών αποφυγής από το Ιράν. Αν ισχύει το πρώτο, ο Τραμπ θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία στον περιορισμό των εξαγωγών τους, κάτι που θα είναι ανοδικό για το πετρέλαιο. Πιθανότατα, οι Σαουδάραβες θα είναι ευχαριστημένοι με μια τέτοια κατάσταση, καθώς οι χαμένες εξαγωγές θα ενισχύσουν τις τιμές.
Από την άλλη, η πτώση του Άσαντ μπορεί να αποδυναμώσει τις πιο σκληροπυρηνικές φράξιες στην ιρανική κυβέρνηση και να διευκολύνει τον πρόεδρο να φτάσει σε μια συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Ένα σενάριο στο οποίο το Ιράν μειώνει σημαντικά την υποστήριξή του σε αυτές τις ομάδες μπορεί τώρα να είναι πιο αποδεκτό από ό,τι στο παρελθόν, και ο Τραμπ, έχοντας υποσχεθεί χαμηλότερες τιμές πετρελαίου, πιθανότατα θα χαιρόταν να καταλήξει σε νέα συμφωνία που θα μείωνε τις κυρώσεις.
Πολύμηνες διαπραγματεύσεις
Μια τέτοια συμφωνία, ωστόσο, είναι απίθανο να επιτευχθεί χωρίς μήνες διαπραγματεύσεων και πιθανότατα θα προηγηθούν αυστηρότερες κυρώσεις.
Η αντίδραση του Πούτιν στην απώλεια του συμμάχου του, σε μια περίοδο μεγάλων απωλειών στο ουκρανικό μέτωπο, μπορεί να αυξήσει την προθυμία του για μια συμφωνία για τερματισμό της σύγκρουσης εκεί. Εάν η Ρωσία προσθέσει 0,5 mb/d ή περισσότερο στην αγορά, τότε το πιο πιθανό σενάριο είναι οι τιμές να πέσουν.
Η πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ δημιούργησε κενό εξουσίας, με πολλές ομάδες να διεκδικούν τον έλεγχο, αυξάνοντας την προοπτική περισσότερης βίας. «Οι αγορές τιμολογούν σε μεγάλο βαθμό ότι οι εντάσεις στη Συρία θα παραμείνουν περιορισμένες στο δικό τους πεδίο και οι κίνδυνοι μιας ευρύτερης διαταραχής του εφοδιασμού πετρελαίου παραμένουν χαμηλοί», δήλωσε στο Bloomberg ο Τζουν Ρονγκ Γιάπ, στρατηγικός αναλυτής της αγοράς στην IG Asia Pte στη Σιγκαπούρη.
Πηγή: energypress.gr
Μπορεί η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία μετά από πολλές δεκαετίες να μην έχει άμεσο αντίκτυπο στην διεθνή αγορά πετρελαίου, αλλά μπορεί να πυροδοτήσει ανοδικές τάσεις βραχυπρόθεσμα και πτωτικές μακροπρόθεσμα, ανάλογα με το πώς θα διαμορφωθεί η νέα πολιτική δομή στη Μέση Ανατολή.
Πριν από την πτώση του καθεστώτος σύμφωνα με το Forbes υπήρχε αβεβαιότητα σχετικά με το ενδεχόμενο επιδείνωσης της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ, Χαμάς, Χεζμπολάχ και Ιράν.
Παρόλο που υπήρχαν ενδείξεις ότι το Ιράν προσπαθούσε να αποφύγει την κλιμάκωση, ήταν έντονες οι ανησυχίες ότι χωρίς μια μόνιμη κατάπαυση πυρός, η βία θα μπορούσε να αυξηθεί είτε σκόπιμα είτε κατά λάθος. Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι δεν θα επιτεθεί σε ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, αλλά η «ομίχλη του πολέμου» συχνά κρύβει αλλαγές.
Οι πρώτες επιπτώσεις
Οι πρώτες παρενέργειες έχουν πάντως αρχίσει να είναι εμφανείς στη χώρα: για παράδειγμα ένα τάνκερ που μετέφερε ιρανικό πετρέλαιο στη Συρία γύρισε στην Ερυθρά Θάλασσα για να απομακρυνθεί από τον αρχικό του προορισμό μετά την πτώση του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο 13χρονος εμφύλιος πόλεμος της Συρίας ακρωτηρίασε τον ενεργειακό τομέα της χώρας, καθιστώντας τον να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές από το Ιράν.
Ειδικότερα: -Η Συρία δεν έχει εξάγει πετρέλαιο από τα τέλη του 2011, όταν τέθηκαν σε ισχύ οι διεθνείς κυρώσεις, και έχει γίνει εξαρτημένη από τις εισαγωγές καυσίμων από το Ιράν για να διατηρήσει την παροχή ρεύματος σε λειτουργία.-Πριν από τις κυρώσεις, η Συρία παρήγαγε περίπου 383.000 βαρέλια ημερησίως (bpd) πετρελαίου, σύμφωνα με προηγούμενη ανάλυση της Υπηρεσίας Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ (EIA).-Η παραγωγή πετρελαίου μειώθηκε στα 40.000 bpd το 2023, σύμφωνα με ξεχωριστές εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Ενέργειας.-Η παραγωγή φυσικού αερίου μειώθηκε από 8,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) το 2011 σε 3 bcm το 2023, σύμφωνα με εκτιμήσεις της BP και του Energy Institute.-Η Shell και η TotalEnergies ήταν οι βασικές διεθνείς εταιρείες ενέργειας που δραστηριοποιούνταν στη χώρα.
Ποιος ελέγχει τα πεδία πετρελαίου και φυσικού αερίου-Η συμμαχία των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) των Κούρδων και Αράβων πολιτοφυλακών, με την υποστήριξη των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της Συρίας που βρίσκεται ανατολικά του Ευφράτη, συμπεριλαμβανομένης της πρώην πρωτεύουσας του Ισλαμικού Κράτους της Ράκα και ορισμένων τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου της χώρας, καθώς και κάποια περιοχή στα δυτικά του ποταμού.-Το block 26, το οποίο λειτουργεί από τον ενεργειακό όμιλο GulfSands Petroleum με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, στη βορειοανατολική Συρία βρίσκεται επί του παρόντος σε κατάσταση ανωτέρας βίας λόγω των βρετανικών κυρώσεων. Η GulfSands είπε ότι τα περιουσιακά στοιχεία παραμένουν σε «καλή κατάσταση και λειτουργικά κατάλληλα», προσθέτοντας ότι «οι προετοιμασίες επανεισόδου έχουν προχωρήσει όταν οι κυρώσεις θα επιτρέψουν την επανέναρξη των εργασιών».-Η καναδική Suncor Energy Inc ανέστειλε τις δραστηριότητές της στη Συρία το 2011. Το κύριο πλεονέκτημά της είναι η ανάπτυξη της Έμπλα που βρίσκεται στη λεκάνη αερίου της Κεντρικής Συρίας και καλύπτει περισσότερα από 300.000 στρέμματα (περίπου 1.251 τετραγωνικά χιλιόμετρα). Το κοίτασμα φυσικού αερίου παρήγαγε 80 εκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου την ημέρα. Λειτουργούσε επίσης το έργο του πετρελαίου της Έμπλα, το οποίο άρχισε να παράγει περίπου 1.000 bpd πετρελαίου τον Δεκέμβριο του 2010.-Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις το 2018 στη ρωσική εταιρεία Evro Polis Ltd, η οποία είπε ότι είχε συμβόλαιο με την κυβέρνηση της Συρίας για την προστασία των συριακών κοιτασμάτων πετρελαίου με αντάλλαγμα μερίδιο 25% στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα. Πηγή από τη Μέση Ανατολή που γνωρίζει το θέμα είπε στο Reuters τη Δευτέρα ότι τα κοιτάσματα Έμπλα εξακολουθούν να βρίσκονται υπό ρωσικό στρατιωτικό έλεγχο.-Η εταιρεία Evro Polis που ελεγχόταν από τον Γεβγκένι Πρισκόζιν, τον εκλιπόντα επικεφαλής της ρωσικής μισθοφορικής ομάδας Wagner που δραστηριοποιούνταν στη Συρία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η ίδια πηγή είπε στο Reutersm ότι ο ρωσικός στρατός ανέλαβε τον έλεγχο των πεδίων μετά την εξάλειψη της Βάγκνερ από τη Συρία.
Η παγκόσμια αγορά και οι τιμές
Θεωρητικά η αγορά, έχει ενσωματώσει στην τιμή την πιθανότητα απώλειας 1 εκατομμυρίου βαρελιών την ημέρα (mb/d) ή και περισσότερων από το Ιράν, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ αυστηροποιήσει τις κυρώσεις κατά της χώρας μετά την ανάληψη της προεδρίας. Παρόλα αυτά, τα ασθενή θεμελιώδη στοιχεία φαίνεται να αντισταθμίζουν αυτή την τάση.
Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ πιθανότατα θα αποδυναμώσει τον αποκαλούμενο «σιιτικό άξονα» του Ιράν, των ιρακινών πολιτοφυλακών, της Συρίας και της Χεζμπολάχ. Αυτό ενδέχεται να ενθαρρύνει την κυβέρνηση Τραμπ να υιοθετήσει σκληρή στάση κατά του Ιράν, ιδίως περιορίζοντας τις εξαγωγές πετρελαίου του.
Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιο βαθμό οι ιρανικές εξαγωγές αυξήθηκαν λόγω αδράνειας της κυβέρνησης Μπάιντεν ή καλύτερων τακτικών αποφυγής από το Ιράν. Αν ισχύει το πρώτο, ο Τραμπ θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία στον περιορισμό των εξαγωγών τους, κάτι που θα είναι ανοδικό για το πετρέλαιο. Πιθανότατα, οι Σαουδάραβες θα είναι ευχαριστημένοι με μια τέτοια κατάσταση, καθώς οι χαμένες εξαγωγές θα ενισχύσουν τις τιμές.
Από την άλλη, η πτώση του Άσαντ μπορεί να αποδυναμώσει τις πιο σκληροπυρηνικές φράξιες στην ιρανική κυβέρνηση και να διευκολύνει τον πρόεδρο να φτάσει σε μια συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Ένα σενάριο στο οποίο το Ιράν μειώνει σημαντικά την υποστήριξή του σε αυτές τις ομάδες μπορεί τώρα να είναι πιο αποδεκτό από ό,τι στο παρελθόν, και ο Τραμπ, έχοντας υποσχεθεί χαμηλότερες τιμές πετρελαίου, πιθανότατα θα χαιρόταν να καταλήξει σε νέα συμφωνία που θα μείωνε τις κυρώσεις.
Πολύμηνες διαπραγματεύσεις
Μια τέτοια συμφωνία, ωστόσο, είναι απίθανο να επιτευχθεί χωρίς μήνες διαπραγματεύσεων και πιθανότατα θα προηγηθούν αυστηρότερες κυρώσεις.
Η αντίδραση του Πούτιν στην απώλεια του συμμάχου του, σε μια περίοδο μεγάλων απωλειών στο ουκρανικό μέτωπο, μπορεί να αυξήσει την προθυμία του για μια συμφωνία για τερματισμό της σύγκρουσης εκεί. Εάν η Ρωσία προσθέσει 0,5 mb/d ή περισσότερο στην αγορά, τότε το πιο πιθανό σενάριο είναι οι τιμές να πέσουν.
Η πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ δημιούργησε κενό εξουσίας, με πολλές ομάδες να διεκδικούν τον έλεγχο, αυξάνοντας την προοπτική περισσότερης βίας. «Οι αγορές τιμολογούν σε μεγάλο βαθμό ότι οι εντάσεις στη Συρία θα παραμείνουν περιορισμένες στο δικό τους πεδίο και οι κίνδυνοι μιας ευρύτερης διαταραχής του εφοδιασμού πετρελαίου παραμένουν χαμηλοί», δήλωσε στο Bloomberg ο Τζουν Ρονγκ Γιάπ, στρατηγικός αναλυτής της αγοράς στην IG Asia Pte στη Σιγκαπούρη.
Πηγή: energypress.gr
