Τι είπαν οι Βρετανοί πρέσβεις με μέλη της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης και στελέχη των ΜΜΕ
Η συνάντηση είχε προγραμματιστεί αρχικά να μείνει μυστική. Η ανταλλαγή απόψεων τριών πρέσβεων της Μεγάλης Βρετανίας που υπηρετούν σε θέσεις κλειδιά σε πρωτεύουσες της περιοχής όπως η Αθήνα, η Λευκωσία και η Άγκυρα, με Υπουργούς της Κυβέρνησης της ΝΔ, συνεργάτες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ειδικούς αναλυτές (όπως διευθυντικά στελέχη εφημερίδων) και άλλους, με αντικείμενο συζήτησης την κατάσταση που επικρατεί στην γειτονική Τουρκία, δεν είναι η πλέον συνηθισμένη πρακτική.
Με τόσο διευρυμένες συνθέσεις τουλάχιστον. Και από αυτή την άποψη, η πρωτοβουλία του νέου πρέσβη της Γηραιάς Αλβιώνας στην Αθήνα Μάθιου Λοτζ, ο οποίος μόλις αντικατέστησε την επιτυχημένη Έλεν Σμιθ, θεωρήθηκε εξαιρετική. Η διαρροή της συνάντησης όμως ανάγκασε τον πρέσβη να την «επικοινωνήσει» μέσω twitter σε εξειδικευμένες σελίδες του διαδικτύου, με φωτογραφία άλλη από των συμμετεχόντων και με αναφορά σε σύνθεση με «διπλωμάτες και ειδικούς αναλυτές» για να γλυτώσει τον θόρυβο.
Στην Ελλάδα όμως μιλούν όλοι. Και η «Εστία» η οποία επικοινώνησε με τέσσερις τουλάχιστον πηγές για να διασταυρώσει τα διαμειφθέντα γνωρίζει και την πλήρη σύνθεση της ομήγυρης αλλά και το ακριβές περιεχόμενο της συζήτησης.
Σεβόμενοι τον (αρχικώς) απόρρητο χαρακτήρα της, δεν αποκαλύπτουμε ποιος Υπουργός εκπροσώπησε την κυβέρνηση, ποιος αξιωματούχος τον ΣΥΡΙΖΑ και ποιοι ….«σεσημασμένοι» συνάδελφοι διευθυντές και αρθρογράφοι ήταν εκεί. Η ουσία κρύβεται άλλωστε στο περιεχόμενο της συζήτησης και στην εικόνα που μετέφεραν στους παρισταμένους οι πρέσβεις για τεκταινόμενα στην γειτονική Τουρκία, η οποία ήδη κλυδωνίζεται από νέα κρίση της λίρας (ο Ερντογάν απέλυσε πάλι δύο υποδιοικητές της Κεντρικής Τράπεζας).
Κατά την διάρκεια της ενημέρωσης ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Άγκυρα παρόντος και υψηλόβαθμου στελέχους του βρετανικού Υπουργείου Άμυνας διατύπωσε την εκτίμηση ότι πλέον «είναι μετρημένες οι μέρες του Ερντογάν στην εξουσία και δεν αποκλείεται καθόλου η αναίμακτη μετάβαση σε μια νέα κατάσταση». Προς τούτο έγινε διεξοδική συζήτηση στις φήμες για την υγεία του, οι οποίες οργιάζουν στην χώρα και έχουν γίνει λαϊκός θρύλος, οι οποίες όμως αυτή την φορά σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες είναι ακριβείς.
Στην συζήτηση έγινε αναφορά σε πρόσωπα που θα μπορούσαν να ηγηθούν είτε ενός «ανακτορικού» πραξικοπήματος είτε μιας «ειρηνικής παράδοσης» της εξουσίας με εγγυήσεις για την προστασία και την ασφάλεια της οικογένειας του.
Το ένα από τα πρόσωπα αυτά – υπάρχουν και άλλες αναφορές στην Αθήνα που συμφωνούν με αυτές τις εκτιμήσεις- φέρεται πως είναι ο πρώην Πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ και δύο εν ενεργεία αξιωματούχοι, υπουργοί και άλλοι, στενοί συνεργάτες του Προέδρου Ερντογάν σήμερα, στο περιβάλλον, του οποίου έχει πέσει πολύ χαμηλά η μετοχή του Υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για άλλους λόγους.
Στην διαλογική συζήτηση που επακολούθησε διατυπώθηκε η άποψη ότι «έχει αρχίσει να γυρίζει το κλίμα στην Τουρκία εις βάρος του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος φθείρεται πολιτικά ραγδαία» και αυτό σε συνδυασμό με την κατάσταση της υγείας του πυροδοτεί σύντομα εξελίξεις. Ήδη η κεμαλική αντιπολίτευση το έχει αναγάγει ως νούμερο ένα θέμα εθνικής ασφαλείας.
Οι Βρετανοί διπλωμάτες με κορυφαίο τον πρέσβη της Άγκυρας επεσήμαναν στην ομήγυρη ότι η Ελλάδα δεν είναι το πρώτο θέμα που απασχολεί αυτή την εποχή την ατζέντα της Τουρκίας («για την Ελλάδα η Τουρκία είναι σημαντική για την Τουρκία η Ελλάδα δεν είναι τόσο») αλλά η χώρα μας δεν πρέπει να εφησυχάζει γιατί είναι δυνατόν ο Ερντογάν να επιχειρήσει ηρωική έξοδο, προκαλώντας ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο. Ή και το αντίθετο: Να προσπαθήσει να παραμείνει στην εξουσία εκμεταλλευόμενος ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο.
Αυτή την στιγμή πάντως προτεραιότητα του είναι θέματα εξωτερικής πολιτικής που συνδέονται ευθέως με την πολιτική του επιβίωση. Ως τέτοια οι Βρετανοί διπλωμάτες ανέφεραν τα εκατομμύρια πρόσφυγες από το Αφγανιστάν και την κατάσταση με τους Κούρδους στην Συρία. Ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν ξεχνά ποτέ ότι έχασε τον Δήμο Κωνσταντινούπολης εξ αιτίας των Σύρων προσφύγων, ενώ οι Κούρδοι στην αντίληψη του είναι πάντα επικίνδυνοι για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας.
Στον διάλογο διατυπώθηκε και η αντίθετη άποψη πάντως: Ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν θα διαψεύσει για μια ακόμη φορά όλες τις προβλέψεις και θα ξεπεράσει και αυτή την πολιτική κρίση ώστε να εορτάσει το 2023 τα 100 χρόνια τουρκικής δημοκρατίας ως διάδοχος του Κεμάλ.
Πάμε πόλεμο;
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με αναφορές ελληνικού ενδιαφέροντος στα ακριβά δίδακτρα των βρετανικών Πανεπιστημίων, αλλά και στον λόγο που θα επικαλεστεί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για να προκηρύξει εκλογές τον προσεχή Μάιο. Αναφέρθηκε ως λόγος επίσπευσης των εκλογών «ο πόλεμος με την Τουρκία»!