Στις 9 Φεβρουαρίου τιμήθηκε στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στον Απόδημο Ελληνισμό η Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας. Η ημερομηνία είναι συμβολική με στόχο να τιμηθεί ο Εθνικός ποιητής μας. Στις 9 Φεβρουαρίου 1857 απεβίωσε ο Διονύσιος Σολωμός, ο οποίος μεταξύ πολλών άλλων μάς άφησε τη σοφή παρακαταθήκη του: «Μήγαρις έχω άλλο στον νου μου, πάρεξ Ελευθερία και Γλώσσα;».
Με αφορμή αυτόν τον εορτασμό, η διεθνούς ακτινοβολίας Βυζαντινολόγος Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ δήλωσε ότι όποιος δεν κατανοεί τον ύμνο (κοντάκιο) «Τη Υπερμάχω» δεν καταλαβαίνει καλά ελληνικά. Η κ. Αρβελέρ τόνισε ότι πρέπει όλα τα ελληνόπουλα να μάθουν τη διαχρονική ελληνική γλώσσα – και όχι μόνο τα Νέα Ελληνικά- ώστε να μπορούν να κατανοούν παλαιότερα κείμενα και ποιήματα και την Ορθόδοξη υμνογραφία.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία και η ελληνική γλώσσα είναι άρρηκτα δεμένες μεταξύ τους. Η Ορθοδοξία αξιοποίησε τον γλωσσικό και εννοιολογικό πλούτο της ενιαίας ελληνικής και χρησιμοποίησε διάφορες μορφές της (Αττική, Ελληνιστική Κοινή, Καθομιλουμένη κ.λπ.), για να εκφράσει τα δόγματα της Πίστεως, να καταγράψει τον επίγειο βίο και τη διδασκαλία του Χριστού, να υμνήσει τον Θεό μέσω της Θείας Λειτουργίας και της Υμνογραφίας και για να κατηχήσει τον λαό.
Από ιστορικής πλευράς αξίζει να τονισθεί ότι ένα από τα πρώτα Συνταγματικά κείμενα του Νέου Ελληνισμού, η Διακήρυξη του Αρείου Πάγου (Βουλής) της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος, που είχε έδρα την Άμφισσα (Σάλωνα) το 1821, συνδέει την Ορθόδοξη Πίστη και την Ελληνική Γλώσσα χαρακτηρίζοντας αυτές ως την «ἐπικρατοῦσαν γλῶσσαν καί θρησκείαν» του αγωνιζομένου Έθνους. Η αναφορά της Ορθοδόξου Ανατολικής του Χριστού Εκκλησία ως επικρατούσης και προστατευομένης -χωρίς να παραβιάζεται βεβαίως η θρησκευτική ελευθερία των μη Ορθοδόξων- υπάρχει έκτοτε σε όλα τα ελληνικά Συντάγματα. Όμως η προστασία της γλώσσας μας ως στοιχείου εθνικής ταυτότητος δεν κατοχυρώνεται σήμερα συνταγματικώς, αν και θα έπρεπε κατά την άποψή μου.
Ας μην ξεχνούμε ότι τα Ευαγγέλια είναι γραμμένα στην Αλεξανδρινή Κοινή, δηλαδή στην απλοποιημένη εξελικτική μορφή της αρχαίας αττικής διαλέκτου (με στοιχεία και από άλλες διαλέκτους), η οποία διαμορφώθηκε στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Επιγόνων του.
Για να διαφυλάξουμε την πλούσια γλωσσική μας κληρονομιά στην Ελλάδα του 2021 αξίζει να λάβουμε πρακτικά μέτρα. Προτείνω:
- Να διδάσκονται με τρόπο ευχάριστο και ουσιαστικό τα κείμενα της Αρχαίας Γραμματείας στα σχολεία μας. Αισθάνθηκα άσχημα ως Έλληνας όταν άκουγα τον Ομπάμα και τον Μακρόν να αναφέρονται στον Επιτάφιο του Περικλέους που κατέγραψε ο Θουκυδίδης, ένα κείμενο που είχε αποσυρθεί προ ετών από τα ελληνικά σχολεία στο πλαίσιο μιας υποβάθμισης της ανθρωπιστικής παιδείας.
- Η διδασκαλία των Θρησκευτικών να φέρνει τα παιδιά μας σε επαφή με την εκκλησιαστική υμνογραφία και τα κείμενα των Πατέρων της Ορθοδοξίας, οι οποίοι έγραφαν σε εκπληκτικά ελληνικά.
- Στα Νέα Ελληνικά να παρουσιάζονται εκτενώς τα έργα του Διονυσίου Σολωμού, κυρίως ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν και οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι. Ενώ σήμερα θεωρείται υποχρέωση των «προοδευτικών» διανοουμένων να προσβάλλουν τη μνήμη του μαρτυρικού Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄, ο πάντα επίκαιρος Σολωμός μάς καλεί να κλάψουμε για τον «αρχηγό της Εκκλησιάς»!
Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 13.2.2021
https://syndesmos1971.wordpress.com/
